Spaghettiwestern

Spaghettiwestern is een bijnaam voor Italiaanse (en in mindere mate Spaanse en Franse) westerns. Deze films waren in de tweede helft van de jaren zestig en in het begin van de jaren zeventig razend populair. Het genre dankt zijn naam aan het feit dat deze veelal door Italiaanse studio's geproduceerd werden. In eerste instantie was het een pejoratieve term, veroorzaakt door de belabberde kwaliteit van sommige van deze films. Hoewel de meeste spaghettiwesterns snel en goedkoop gemaakt werden en niet altijd even origineel waren, zitten er toch wel degelijk films tussen van zeer hoge kwaliteit. Sinds de jaren tachtig is de spaghettiwestern in aanzien gestegen, en een aantal spaghettiwesterns is uitgegroeid tot cultfilm, waaronder Django, My Name Is Nobody, The Great Silence, Death Rides a Horse. Daarnaast worden enkele spaghettiwesterns beschouwd als meesterwerken in de filmgeschiedenis, namelijk Sergio Leone's films A Fistful of Dollars (1964), For a Few Dollars More (1965), The Good, the Bad and the Ugly (1966) en Once Upon a Time in the West (1968). De eerste drie films worden ook wel de Dollar-trilogie genoemd.

Sergio Leone is veruit de bekendste regisseur die het genre voortbracht, maar ook andere regisseurs zoals Enzo G. Castellari, Sergio Corbucci, Giuseppe Colizzi en Enzo Barboni waren succesvol in het genre, zeker in Italië zelf. Ook de bekende Italiaanse horrorfilmregisseur Lucio Fulci regisseerde enkele spaghettiwesterns.

De Italiaanse filmindustrie was in de jaren vijftig en begin jaren zestig zeer succesvol geweest met de zogenaamde "sword & sandal"-films (in Amerika ook wel Peplum-films genoemd) over helden uit de Oudheid. Toen de belangstelling voor deze films begon te tanen zocht men naar iets nieuws. Al in de jaren vijftig werden enkele komische Italiaanse westerns gemaakt. In 1961 kwam Savage Guns uit, vaak beschouwd als de eerste spaghettiwestern. Het genre kreeg wereldwijde bekendheid door Sergio Leone's A Fistful of Dollars, die in 1964 verscheen. Deze film werd de stilistische blauwdruk voor alle andere spaghettiwesterns en de door Ennio Morricone gecomponeerde muziek in deze film zou kenmerkend worden voor het genre en is misschien nog wel bekender dan de films zelf. Morricone zou voor meer dan 100 spaghettiwesterns de muziek componeren. Het tijdperk van de spaghettiwestern liep van 1961 tot 1978. Daarna werden amper nog westerns gemaakt.

De films werden meestal in de Spaanse provincie Almeria opgenomen, omdat dit gebied veel gelijkenis met het Amerikaanse zuidwesten heeft. De hoofdrol werd vaak vervuld door een Amerikaanse ster, maar ook wel door Europese acteurs. Bekende gezichten uit de spaghettiwesterns zijn de Amerikaanse acteurs Clint Eastwood, Charles Bronson, Yul Brynner, Lee van Cleef, Henry Fonda, Jack Palance en Eli Wallach, en de Europeanen Franco Nero, Gian Maria Volonté, Klaus Kinski, Claudia Cardinale, Rosalba Neri, Ida Galli, William Berger, Anthony Steffen, Giuliano Gemma, Bud Spencer en Terence Hill.

De bekende filmmaker Quentin Tarantino stelde eind 2008 tussen het filmen van Inglourious Basterds door voor Spaghetti Western.net zijn persoonlijke spaghettiwestern-top 20 op. Naast zijn top-20 gaf hij nog 43 spaghettiwesterns op die zijn top-20 net niet haalden.
Tarantino's top-20:

1. The Good, the Bad and the Ugly (1966)
2. For a Few Dollars More (1965)
3. Django (1966)
4. The Mercenary (1968)
5. Once Upon a Time in the West (1968)
6. A Fistful of Dollars (1964)
7. Day of Anger (1967)
8. Death Rides a Horse (1966)
9. Navajo Joe (1966)
10. The Return of Ringo (1965)
11. The Big Gundown (1966)
12. A Pistol for Ringo (1965)
13. The Dirty Outlaws (1967)
14. The Great Silence (1968)
15. The Grand Duel (1972)
16. Shoot the Living and Pray for the Dead (1971)
17. Tepepa (1969)
18. The Bounty Killer (1967)
19. Django, Prepare a Coffin (1968)
20. Gatling Gun (1968)

De films die zijn top-20 niet haalden in chronologische volgorde: Minnesota Clay (1964), Adios Gringo (1965), Blood for a Silver Dollar (1965), Fort Yuma Gold (1966), Johnny Oro (1966), God Forgives... I Don't! (1967), Hellbenders (1967), Requiescant (1967), Wanted (1967), Ace High (1968), If You Meet Sartana Pray for Your Death (1968), Long Days of Hate (1968), 5 Man Army (1969), Boots Hill (1969), Arizona Colt Returns (1970), Companeros (1970), My Name Is Trinity (1970), A Fistful of Dynamite (1971), Red Sun (1971), The Devil's Backbone (1971), Trinity is Still my Name (1971), Chino (1973), Four of the Apocalypse (1975).