Sinterklaas

Het Sinterklaasfeest wordt in de Lage Landen elk jaar in december gevierd. In Nederland is dit voornamelijk op 5 december (pakjesavond) en in Belgie en Noord-Frankrijk wordt het kinderfeest 's ochtends op 6 december gevierd. Elders in Europa en in voormalige gebiedsdelen van Nederland wordt het feest ook wel gevierd, maar veel kleinschaliger dan in de Lage Landen.

Sinterklaas of Sint-Nicolaas wordt al sinds de Middeleeuwen gevierd. Veel elementen van het feest voeren terug op Nicolaas van Myra, die in de 4e eeuw bisschop was van Myra, gelegen in Lycie in het Byzantijnse Rijk, in het zuiden van hedendaags Turkije. Andere elementen zijn nog ouder en komen waarschijnlijk uit de Germaanse mythologie. Dat Sinterklaas met zijn paard over de daken loopt is waarschijnlijk afgeleid van de Germaanse oppergod Wodan (Odin in de Noordse mythologie), die met zijn witte achtbenige schimmel Sleipnir door de lucht kon vliegen. De naam woensdag is overigens afgeleid van Wodans dag. Het geven van chocoladeletters is mogelijk afgeleid van de mythe dat Wodan de mensen runen gaf en de rijmpjes en de Sinterklaasliederen van de aan Wodan gewijde dichtkunst. Huginn en Muninn, de raven van Wodan die naar de aarde afdaalden om te kijken wat zich in de huizen van de mensen afspeelde, hebben mogelijk model gestaan voor de boeman en later zwarte piet, die hetzelfde doen. Het is ook mogelijk dat de helpers van Sinterklaas afkomstig zijn van het spookachtige luchtverschijnsel de Wilde Jacht uit de Germaanse en Noordse mythologie. Midden 19e eeuw veranderde het beeld van de Piet drastisch door afbeeldingen in prentenboeken. Met pofbroek en baret leek deze veel op de hedendaagse piet. Omdat de piet in deze vorm aan een slaaf deed denken kwamen hier, voornamelijk in de grote steden, veel protesten tegen en veranderde de zwarte piet op veel plaatsen in de roetveegpiet.

De eerste bekende intocht van Sinterklaas in Nederland vond plaats in 1888 in het Limburgse Venray en sinds 1952 wordt de intocht elk jaar op televisie vertoond. Vanaf 1971 worden Sinterklaasprogramma's op televisie uitgezonden. De eerste jaren waren dat registraties van theatermusicals met Adrie van Oorschot als Sinterklaas. Van Oorschot was van 1965 tot 1985 Sinterklaas bij de landelijke intocht en in diverse theater- en televisieprogramma's. Van 1986 tot 2011 was dit Bram van der Vlugt en vanaf 2011 Stefan de Walle. In Belgie werd de rol vertolkt door Bob Davidse en Jan Decleir. De laatste speelde deze rol ook in de films Het Paard van Sinterklaas en Waar is het Paard van Sinterklaas?.

In 1983 werd de eerste Sinterklaasfilm gemaakt, de korte televisiefilm De droom van Sinterklaas. Vanaf 2003 wordt jaarlijks minstens een film uitgebracht. In 2010 zorgde Dick Maas voor veel beroering met zijn horrorfilm Sint, waarin een moordlustige Sinterklaas en zijn Zwarte Pieten dood en verderf zaaien.